Ağustos 2010

Değerli ziyaretçilerimiz, 2007 yılında Kültür Bakanlığı

izniyle Kasabamızda bulunan Yassı ve Topak Höyüklerde,

Gazi Üniversitesince kazı çalışmalarna başlanmıştır. Yapılan

kazılarda M.Ö 700 yıllar Hitit medeniyetine rastlanılmıştır.

Çıkan eserlerlerin kimliklendirme çalışmaları devam etmekte

olup, aşağıda kazı bölgesinden ve çıkan eserlerden

görüntüler mevcuttur. 2008 yılı için planlanan

kazılara 2009 yılında devam edilmek üzere ara verilmiştir.

OVAÖREN KAZILARI KONULU MAKALE 3.SAYFA ALTDA
2008 YILI KAZILARI
Kasabamızda Gazi Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim

Üyesi Doç. Dr. Süleyman Yücel Şenyurt başkanlığında 30

kişilik ekiple yürütüldü. Kazı ekibinden çalışmalarla

ilgili alınan bilgide , geçen yıl başlayan çalışmaların

bu yılki bölümünde höyüğün güney batısında yer alan

surlarda sondaj çalışmaları yapıldığını, yaklaşık 6 metre

yüksekliğinde ve 4 metre genişliğinde sur duvarlarına

rastlandığını bildirdi. Kazı ekibi yetkilileri de surların

Hitit döneminde yapıldığının, Demir Çağı'nda iki kez

onarım gördüğünü, surlardaki en son yapıların da M.Ö. 8.

yüzyılda hüküm süren Tabal Krallığı'na ait olduğunun

anlaşıldığını, höyüğün içinde yapılan kazılarda da

Demir Çağı'na ait mekanlar ortaya çıkarıldığını belirtti.

Yetkililer, demir ok ucu, pişmiş toprak ağırşak, ağırlık,

kemikten yapılmış taşınır kültür varlıklarının

bulunduğunu da kaydetti.

Kazılarda, Demir Çağı'nda da yoğun yerleşime sahne olan

surlarla çevrili kentin Hitit İmparatorluğu döneminde

özellikle Tabal Krallığı'na bağlı önemli kentlerden

biri olduğuna dair bulgulara rastlandığı dile getirildi.

Yassı Höyük Kazıları 1

Ovaören Kazı Başkanı

Doç. Dr. S. Yücel Şenyurt

OVAÖREN KAZILARI.
Uzun yıllar devam etmesi planlanan Ovaören Kazı çalışmaları,

bölgenin kalkınmasında oldukça önemli bir unsur olacaktır.

Turizm açısından ülkemizin en önemli bölgelerinden biri olan

Kapadokya’nın bu unutulmuş kasabası, bilimsel kazı çalışmaları

neticesinde açığa çıkarılacak arkeolojik eserler sayesinde,

kısa bir süre içerisinde vazgeçilmez bir noktaya erişecektir.

Temennimiz, gerek Ovaörenlilerin gerekse tüm Nevşehirlilerin

bu büyük projeye sahip çıkması ve Ovaören’in Aksaray-Nevşehir

sınırı arasına sıkışmış kaderinin değişmesinde

bizlerin de önemli bir katkısının olabilmesidir.

.
Gülşehir ilçesi Ovaören beldesinin yaklaşık 2 km

güneydoğusundaki Ovaören Arkeolojik alanI zengin tarihi

potansiyeli ile ön plana çıkmaktadır. Ovaören’de yöre

halkının Yassıhöyük (Tabya Tepe) ve Topakhöyük olarak

adlandırdığı birimler ile ikisini birbirine bağlayan bir

teras yerleşimi bulunmaktadır. Kalkolitik Çağ’dan

(M.Ö. 5500-3000) Demir Çağı (M.Ö. 1200-330) sonuna kadar

kesintisiz bir iskana tabi olan eski yerleşim yeri oldukça

önemli bir jeopolitik konuma sahiptir. Ovaören,

Kral Yolu ile İpek Yolu’nu Anadolu’nun orta kesiminde

birbirine bağlayan doğal bir güzergâh üzerinde yer almaktadır.

Alayhan Kervansarayı, Suvasa Hiyeroglif Yazıtı,

Zeus Kaya Anıtı, Geç Antik döneme ait Osiana yerleşmesi

ve Ortaçağ’a ait Filiköreni gibi Ovaören’in yakın

çevresindeki kültürel kalıntılar bölgenin

Anadolu tarihi açısından önemini ortaya koymaktadır.

.
Ovaören Arkeolojik alanı yaklaşık 1000 x 500 m boyutlarında

oldukça geniş bir alanı kaplamaktadır. Bu bütünlük içerisinde

500 x 350 m boyutlarındaki Yassıhöyük etrafı surlarla çevrili

bir sitadel yerleşmesidir. Yerleşimin ¾’ü yaklaşık 10 m yüksekliğe

ulaşan toprak yığma surla çevrelenmiştir.

Sur üzerinde tespit edilen taş düzenlemeler sandık duvar

tekniği görünümündedir. Ova seviyesinden yaklaşık 10 m yükseklikte

bir volkanik dom üzerine kurulmuş yerleşim içerisinde en az 5 m

kalınlığında kültür dolgusu olduğu tahmin edilmektedir.

Yüzey araştırmasında toplanan çanak çömlek parçaları sitadel

içi yerleşimin Geç Tunç Çağı’ndan Geç Demir

Çağı’na kadar devam ettiğini göstermektedir.

.
Sitadel’in yaklaşık 500 m kuzey batısında yer alan Topakhöyük

yaklaşık 110 x 90 x 20 m boyutlarında küçük bir höyüktür.

Üst kısmı giderek sivrileşen höyüğün doğu eteğinden başlayarak

sitadele doğru uzanan, ova seviyesinden yaklaşık 5 m yüksekliğe

sahip geniş bir teras yerleşimi mevcuttur.

Her iki yerleşimi birbirine bağlayan, 500 x 300 m ölçülerindeki

bu geniş terastan toplanan çanak çömlek parçaları daha

çok Orta Tunç Çağı özellikleri göstermektedir.

.
Ovaören’de tespit edilen yerleşim stratejisi ve kronolojisine göre,

Topakhöyük’te Kalkolitik ve Erken Tunç çağları, yerleşim terası

üzerinde Orta Tunç Çağı, sitadel üzerinde ise Geç Tunç ve Demir

çağları yaşanmıştır. Yerleşimin bu şekildeki yayılışı Ovaören’in

giderek bölgenin idari merkezi konumuna yükselmesinden kaynaklanmıştır.

Nitekim, Topakhöyük ile temsil edilen, Kalkolitik ve Erken

Tunç çağlarında daha çok köy görünümündeki mütevazı ve küçük

yerleşim Orta Tunç Çağı’nda höyüğün doğu kesimine doğru genişleyerek

500 x 300 m boyutlarına ulaşmıştır. Bilindiği gibi, Anadolu’nun yazı

ile tanıştığı Asur Ticaret Kolonileri Çağı’nda Orta Anadolu

(Kayseri-Kültepe) merkezli ticaret kolonileri önemli yol güzergahları

üzerine kurulmuştur. Gerek Asur Ticaret Kolonileri Çağı’na tarihlenen

çanak çömlek parçaları ve gerekse yerleşim alanının boyutları

bu alanın önemli ticaret kolonilerinden (karum veya wabartum)

birine ait olabileceğini göstermektedir.

.
Orta Tunç Çağı’ndan itibaren daha merkezi bir konum kazanan Ovaören

Hitit İmparatorluk Dönemi’nde de bu önemini sürdürmüştür.

Bu dönemde yerleşim alanı terasın dışında, hemen yakındaki

volkanik dom üzerine taşınmıştır. İmparatorluk Dönemi büyük

kentlerinin ortak özelliği olarak, muhtemelen daha çok dini ve idari

yapıların yoğunlaştığı yeni yerleşim alanının (Yassıhöyük)

etrafı toprak yığma surla kuşatılmıştır. Sitadel içerisinde ele

geçen çanak çömlek buluntuları bu sur sisteminin Demir Çağı’nda

da kullanıldığını göstermektedir. Yüzeyde yer yer gözlemlenebilen

büyük yapılara ait duvar izleri Yassıhöyük’ün bölgesel idare merkezi

olarak kullanıldığını kanıtlamaktadır. Diğer taraftan,

Ovaören’in yaklaşık 5 km kuzeyindeki Suvasa Hiyeroglif Yazıtı

(Gökçetoprak’a 1.5 km) da Ovaören’in Demir Çağı’nda

Tabal beyliklerinden birinin merkezi olabileceğini göstermektedir.

.
Ovaören yukarıda değinilen önemli arkeolojik bulguları ile bölge

tarihi ve Anadolu arkeolojisinde henüz çözümlenememiş bir çok

konuyu aydınlatacak önemde büyük bir potansiyele sahiptir.

Neredeyse her dönemi ayrı bir alanda temsil edilen, geniş bir

alana yayılmış yerleşim kalıntıları ile Ovaören bu yönüyle

Anadolu arkeolojisinde daha önce kazılarla araştırılmamış bir

yerleşim modeli sunmaktadır. Bilimsel sonuçları ile Anadolu

arkeolojisine önemli katkılarda bulunacak Ovaören kazılarında

açığa çıkarılacak mimari kalıntılar restore edilerek yerinde

sergilenmek suretiyle bölge turizmine de katkı sağlayacaktır.

.
2007 yılında T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Bakanlar

Kurulu’nun izinleri ile, Nevşehir Müzesi’nin de yardımlarıyla

gerçekleştirilen kazıları Gazi Üniversitesi Arkeoloji

Bölüm Başkanı Doç. Dr. S. Yücel Şenyurt yürütmektedir.

Kazı heyeti, Ovaören’deki eski belediye binasında kurduğu

kampta çalışmalarını her yıl Haziran-Eylül ayları arasında

3’er aylık periyotlar şeklinde gerçekleştirmeyi planlamaktadır.

Yassı Höyük Kazıları 3